Rocznica utworzenia Narodowych Sił Zbrojnych

79 lat temu, 20 września 1942 r., powstały Narodowe Siły Zbrojne, jedna z największych organizacji konspiracyjnych utworzonych podczas okupacji, utworzona przez przedstawicieli obozu narodowego. NSZ były formacją niepodległościową, która od samego początku prowadziła bezpardonową walkę z obydwoma okupantami, zarówno niemieckim jak i sowieckim. Z pewnością była to organizacja o największym stopniu wyszkolenia i zakonspirowania, co pozwoliło jej na skuteczne prowadzenie walki aż do 1947 roku.
 
Postawa narodowa, katolicka i antysowiecka, uznająca ZSRR za takiego samego wroga jak hitlerowskie Niemcy, spowodowała, że NSZ po wojnie były organizacją szczególnie zaciekle zwalczaną przez komunistów. Stąd ogromny wkład NSZ w walkę z okupantami został praktycznie całkowicie wymazany z historiografii PRL.
 
Narodowe Siły Zbrojne w sposób szczególny były związane z regionem opoczyńskim, gdzie poparcie dla idei narodowej było bardzo duże. Z opoczyńskim związane są osoby pełniące najwyższe stanowiska wojskowe w NSZ oraz wybitni dowódcy oddziałów partyzanckich – Władysław Pacholczyk, Marian Suskiewicz czy Józef Wyrwa.
 
Władysław Pacholczyk „Adam” już w listopadzie 1939 r. zorganizował komendę powiatową Organizacji Wojskowej Stronnictwa Narodowego w Opocznie, później przekształconą w Narodową Organizację Wojskową. Od lutego 1940 r. Pacholczyk wchodził już w skład Komendy Okręgu NOW w Radomiu. Pod koniec 1940 r. został przeniesiony do Komendy Głównej NOW w Warszawie, przekształconej później w Narodowe Siły Zbrojne. Władysław Pacholczyk został zamordowany w Częstochowie 20 marca 1944 r.
 
Marian Suskiewicz „Sosna” w okresie międzywojennym był aktywnym działaczem Stronnictwa Narodowego oraz Obozu Wielkiej Polski na terenie powiatu opoczyńskiego. Po wybuchu II wojny światowej dowodził rejonem NOW w Drzewicy. W lutym 1940 r. objął funkcję Komendanta Powiatowego Narodowej Organizacji Wojskowej w powiecie opoczyńskim. Po utworzeniu Narodowych Sił Zbrojnych Marian Suskiewicz stanął na czele komendy powiatowej NSZ w Opocznie. To właśnie dzięki jego pracy NOW a później NSZ stały się jedną z najsilniejszych organizacji zbrojnych w opoczyńskiem. Marian Suskiewicz jako pierwszy komendant Narodowych Sił Zbrojnych w powiecie opoczyńskim był także faktycznym twórcą Oddziału Partyzanckiego NSZ „Burza”/„Sosna”, który został sformowany w już lutym 1943 r., głównie w celu przeprowadzania akcji samoobronnych i odwetowych w związku z przestępczą działalnością oddziału GL „Lwy”. Ppor. Marian Suskiewicz mając 36 lat poległ w walce z żandarmerią niemiecką w Białaczowie, 28 lipca 1943 r.
 
Józef Wyrwa „Stary” był Hubalczykiem. W organizacji narodowej dowodził Oddziałem Partyzanckim „Las 2”. Po scaleniu z Armią Krajową dowodził kompanią a później batalionem w 25. Pułku Piechoty Armii Krajowej Ziemi Piotrkowsko-Opoczyńskiej. Zmarł 3 czerwca 1970 r. w Madrycie.
 
Wiktor Pietrzyk

Udostępnij

Galeria

Muzealne ciekawostki

Na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie znajduje się grób jednego z najbardziej znanych opocznian – profesora Edmunda Biernackiego.

Foto: Krzysztof Szymański

Warto zobaczyć !

Newsletter

Chcesz otrzymywać informacje
o nadchodzących wydarzeniach
w Muzeum?