W „Żeromskim” odsłonięto tablicę poświęconą Wyklętym

1 marca, w Narodowym Dniu Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” społeczność I Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego w Opocznie upamiętniła uczestników młodzieżowych organizacji antykomunistycznych, które działały w szkole w latach 40. XX wieku. Z tej okazji na drugim piętrze budynku odsłonięta i poświęcona została tablica pamiątkowa.

Gośćmi specjalnymi uroczystości była przede wszystkim liczna grupa członków rodzin represjonowanych uczniów, członków organizacji antykomunistycznych. Dopisali także emerytowani nauczyciele Liceum. Nie zabrakło przedstawicieli opoczyńskich władz samorządowych, obecny był starosta opoczyński Marcin Baranowski, przewodniczący Rady Powiatu Józef Róg oraz zastępca burmistrza Opoczna Tomasz Łuczkowski. Odsłonięcie tablicy uświetniła również obecność żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej.

Uroczystości towarzyszył interesujący wykład Pawła Wąsa, pracownika Biura Badań Historycznych Łódzkiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej. Paweł Wąs opowiedział zebranym jak wyglądała i na czym polegała działalność konspiracyjnych organizacji antykomunistycznych w opoczyńskim Gimnazjum i Liceum im. Stefana Żeromskiego w latach 1948-1950. Przedstawił poszczególne sylwetki uczniów – konspiratorów. Podkreślił szczególnie ich tragiczne losy także już w dorosłym życiu.

Młodzież szkolna pod kierownictwem Krzysztofa Czajkowskiego zaprezentowała program artystyczny. Występy wokalne przeplatane były prezentacją najważniejszych informacji dotyczących powojennej konspiracji antykomunistycznej w Polsce i jej najbardziej znanych przedstawicieli.

Na zakończenie głos zabrała dyrektor I Liceum Ogólnokształcącego w Opocznie Monika Kluska oraz starosta opoczyński Marcin Baranowski, którzy podziękowali tak licznie zebranym gościom uroczystości za udział. Słowa szczególnego podziękowania powędrowały w stronę młodzieży oraz nauczyciela historii Krzysztofa Czajkowskiego, który był siłą sprawczą całego wydarzenia.

Organizatorami piątkowej uroczystości było I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Opocznie oraz Muzeum Regionalne w Opocznie we współpracy ze Starostwem Powiatowym w Opocznie, Posłem na Sejm RP Robertem Telusem oraz IPN Oddział w Łodzi.

Pierwsze próby działań antykomunistycznych wśród młodzieży podjął już na początku 1948 roku uczeń klasy trzeciej ówczesnego opoczyńskiego gimnazjum Czesław Kucharski. Wiosną 1948 r. rozpoczęły się zaś zmiany organizacyjne w szeregach ZHP, co przejawiało się m.in. likwidacją starszych zastępów harcerskich. Plany rozwiązania drużyny harcerskiej funkcjonującej przy opoczyńskim gimnazjum spowodowały duże wzburzenie wśród uczniów, członków ZHP. W tym samym czasie doszło do zmian w strukturze szkoły. W lutym 1949 r. kilku uczniów klasy dziesiątej postanowiło utworzyć konspiracyjny zastęp. Na pierwszym zebraniu określono cele organizacji, która miała być kontynuacją rozwiązanej drużyny. Podjęto decyzję o nadaniu jej nazwy „Reduta”.

Niezależnie od działalności „Reduty” niemal w tym samym czasie w opoczyńskim gimnazjum funkcjonowała inna tajna organizacja, której powstanie spowodowane było rozwiązaniem drużyny harcerskiej. Na pomysł jej utworzenia wpadł jesienią 1948 r. uczeń klasy dziewiątej Wacław Krych. Po przeprowadzeniu werbunków wśród szkolnych kolegów w listopadzie utworzono organizację, którą nazwano „Błyskawica”. W grudniu z inicjatywy Krycha zmieniono nazwę organizacji na „Biały Orzeł”.

Los tych organizacji był tragiczny. Rozpracowywane przez miejscowe struktury komunistycznej bezpieki, także przy udziale donosicieli, dość szybko skończyły swoją działalność. Ich młodociani członkowie byli poddawani brutalnym przesłuchaniom, po których trafiali przed sąd. Finałem było często wieloletnie więzienie i nieustanne problemy ze strony komunistycznej władzy, które trwały niekiedy do końca życia.

Udostępnij

Galeria

Muzealne ciekawostki

Na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie znajduje się grób jednego z najbardziej znanych opocznian – profesora Edmunda Biernackiego.

Foto: Krzysztof Szymański

Warto zobaczyć !

Newsletter

Chcesz otrzymywać informacje
o nadchodzących wydarzeniach
w Muzeum?